Rondetafelgesprek met Mr Valérie-Anne de Brauwere, fiscalist gespecialiseerd in vermogens- en erfrecht bij advocatenkantoor THALES, en Frédéric de Haan, General Manager bij verzekeringsmaatschappij Vander Haeghen & C °.

Vorige week (zie Deel 1) lieten we ons licht schijnen op het nut van een onrechtstreekse schenking of een handgift vergezeld van een Donation Cover-verzekering.

FdH: “Kan de schenker in het geval van een onrechtstreekse schenking of handgift bijzondere voorwaarden stellen?”

VAdB : “Jazeker. Net als bij een schenkingsovereeenkomst die door een notaris wordt geregistreerd, kunnen de partijen bij een bewijs van schenking de clausules laten opnemen die ze zijn overeengekomen.

Bijvoorbeeld:

• Een clausule rond het inbrengverbod in een gemeenschap: de begunstigde mag de ontvangen goederen niet in de huwelijksgemeenschap brengen. Zo kan de schenkende ouder er zeker van zijn dat de geschonken goederen persoonlijk eigendom blijven van hun kind.
• Beding van conventionele terugkeer: in geval van overlijden van de begunstigde vóór de schenker kan de schenker vragen om de goederen terug te laten keren, zonder belasting. Deze clausule maakt het mogelijk om te voorkomen dat het goed terechtkomt bij de erfgenaam of legataris van de begiftigde, die misschien niet tot de familie behoort (partner, derde, non-profitorganisatie, enz.). Zo kan de schenker een nieuwe schenking doen, bijvoorbeeld aan zijn andere kinderen.
• Een clausule gekoppeld aan het gebruik van het geschonken geld: de schenker kan bepalen dat het geld moet worden gebruikt voor de aankoop van een woning in plaats van voor lopende uitgaven.”

FdH: “Is het toegestaan om aan het ene kind te schenken en aan een ander niet?”

VAdB: “Ja. Het is toegestaan om aan het ene kind te geven en niet aan een ander, of nog niet aan een ander.

Als de ouder aan een kind wil schenken, zonder iets aan de ander te geven, moet ervoor worden gezorgd dat de schenking wordt gedaan “bij vooruitmaking en buiten erfdeel”. De ouder kan dit doen op voorwaarde dat elk kind uiteindelijk (rekening houdend met schenkingen en wat hij in de nalatenschap zal ontvangen) ten minste zijn reserve ontvangt. De reserve vertegenwoordigt sinds de hervorming van 2018 de helft van het vermogen van de schenker, te delen door het aantal kinderen.

De ouder kan ook aan één kind willen schenken, bijvoorbeeld om zijn eerste woning te verwerven, en als plan hebben hetzelfde te schenken aan zijn andere kind zodra dat op zijn beurt ook een huis wil verwerven. In dat geval moet u heel voorzichtig zijn met de manier waarop de schenking wordt opgesteld om er zeker van te zijn dat de gelijkheid tussen de kinderen is gegarandeerd, ook in het geval van het onverwachte overlijden van de ouder voordat hij de schenking heeft gedaan aan al zijn kinderen.”

FdH: “We benadrukken dan ook het belang voor de ouder om de schenking aan de huidige of toekomstige begunstigden te verzekeren via een uitgebreide verzekering Plots Overlijden (Sudden Death Protection) of Overlijden Ale Oorzaken gedurende de duur die dit op maat gemaakte financiële pakket kan vertegenwoordigen.”

FdH: “Kan de schenker zich het vruchtgebruik op de gegeven liquide middelen of effectenportefeuille voorbehouden?”

VadB: “Om het vruchtgebruik (ususfructus) voor te behouden, moet het schenkingscontract noodzakelijkerwijs voor een notaris worden afgesloten.

Maar als de schenker de financiële vruchten (fructus) wil blijven opstrijken, kan hij bij de schenkingsakte een lijfrentevergoeding voorzien, waardoor hij regelmatig een bedrag ontvangt dat van de geschonken goederen kan worden afgetrokken.

De lijfrente kan een vast bedrag zijn, eventueel geïndexeerd, of een percentage van de gegeven bedragen (bijvoorbeeld 3% van het opgegeven bedrag). Het kan jaarlijks, driemaandelijks of maandelijks worden toegekend. Over het algemeen wordt aangenomen dat het opstrijken van de lijfrente “optioneel” is. De schenker kan ze opvragen of niet, afhankelijk van zijn behoeften. Het heeft geen zin dat de schenker dit bedrag automatisch ontvangt als hij het niet uitgeeft – dan wordt het bij overlijden onderworpen aan de erfbelasting.

De schenker kan ook, indien hij enige controle wil behouden over het beheer van de gegeven effectenportefeuille (usus), een beheersmandaat in zijn voordeel voorzien. Dit mandaat wordt doorgaans gerechtvaardigd door het feit dat hij ervoor wil zorgen dat de rente aan hem kan worden uitgekeerd.”

***

Dit rondetafelgesprek liet ons toe om te zien welke flexibiliteit er mogelijk is om de door de kinderen, kleinkinderen en andere familieleden verschuldigde successierechten te vermijden of te verminderen.

FdH: Om er zeker van te zijn dat de schenking geschiedt in overeenstemming met de wensen van de schenker en vervolgens geen juridisch of fiscaal probleem oplevert, is het raadzaam om advies in te winnen bij een advocaat gespecialiseerd in vermogensrecht.

VAdB: Als de schenker schenkingsrechten en de kosten die deze kunnen vertegenwoordigen wil vermijden, maar op beide oren wil kunnen slapen, doet hij er goed aan om een “Donation Cover” af te sluiten bij een gespecialiseerde verzekeraar.